In gods naam

De aanslagen zoals in Parijs en Brussel zijn voor velen onbegrijpelijk. Wat kan mensen ertoe drijven om zichzelf en vele onschuldige omstaanders de dood in te jagen? Wat kan verklaren dat men bereid is om een dergelijk offer te brengen? Het ligt voor de hand dat de verklaring deels wordt gezocht in religie, niet in het minst omdat de daders zelf godsdienstige motieven inroepen. Voor vele gelovigen is dit een ongemakkelijke vaststelling. Door een selectieve lezing van hun heilige teksten zijn ze er immers van overtuigd dat hun God synoniem staat voor vrede en liefde. Zij draaien bovenstaande vraag dan ook om: Waarom in Gods naam?

Een onbevooroordeelde lezing maakt echter duidelijk dat zowel in de bijbel als in de koran God of Allah wel degelijk oproepen tot het gebruik van geweld. De beginselvastheid van Abraham, die op Gods vraag bereid was zijn eigen zoon de keel over te snijden, is zowel voor joden, moslims als christenen maatgevend.

Deze serie hoorcolleges van vijf prominente denkers tracht te verklaren waarom sommige gelovigen evolueren naar religieuze terroristen. Wat zijn de sociologische en psychologische verklaringen voor die radicalisering en hoe verhoudt die zich tot de religieuze uitgangspunten? Welke grens wordt daarbij dan overschreden? Een theologische? Een humanistische? Of een politiek-filosofische?

Bij het hoorcollege wordt een synopsis als pdf-bestand meegeleverd.

Dit college is tot stand gekomen i.s.m. de Vrijzinnige Dienst van de Universiteit Antwerpen en met de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging.

Inhoud

College 1. Geweld en religie: de heilige teksten, door Geert Lernout
H1. Enkele definities van religie en geweld
H2. De moraal van de heilige teksten versus de moderne ethiek
H3. Universele waarden gelden voor iedereen

College 2. Het pad van radicalisering, door Christoph Busch
H4. Hoe kijken wij naar terrorisme?
H5. Radicalisme, extremisme en terrorisme
H6. Waarom extremisten overgaan tot geweld

College 3. De vrijheid van de grens, door Paul Scheffer
H7. Het dilemma van de open samenleving
H8. De zoektocht naar het nieuwe morele midden
H9. Nadenken over de Europese buitengrens

College 4. De lokroep van IS, door Patrick Loobuyck
H10. Enkele feiten en cijfers over de IS-strijders
H11. De drijfveren: push en pull factoren
H12. Wat hebben we geleerd en wat kunnen we er aan doen?

College 5. Een theologie van het theoterrorisme, door Paul Cliteur
H13. Visies op religieus geweld
H14. De contouren van het theoterrorisme
H15. De identificatiecriteria voor religie